विकसता विकसता......

  The Path of Self-Development You bring thin poha (flattened rice) from the shop and make chivda (a dry snack) out of it. Then, you take the same poha, dry it in the sun for two days, and make chivda again. Which chivda would you prefer? And think about this — after eating Colocasia (Alu/Arbi) curry, have you ever felt an itchy or irritated throat? You might wonder why I begin with these seemingly simple questions about cooking and food. Even though poha from the shop is dry, sun-drying it removes any remaining moisture and makes it crispier. The inherent quality of crispness is enhanced by this simple sun drying process.   Similarly, Colocasia contains calcium oxalate crystals in its leaves, stems, and tubers, which can irritate the throat. Washing it thoroughly before cooking and using tamarind or another souring agent reduces these crystals, minimizing irritation. Ingredients like peanuts and coconut, which enhance taste, are added later — but first, tamarind r...

  स्व-विकासाचा मार्ग दुकानातून पातळ पोहे आणून त्याचा तयार केलेला चिवडा आणि तेच पातळ पोहे दोन दिवस उन्हात वाळवून त्याचा केलेला चिवडा — कोणता चिवडा जास्त आवडतो ? अळूची भाजी खाल्ल्यानंतर तुमच्या घशात कधी खवखवले आहे का ? हे दोन स्वयंपाकघराशी आणि खाण्याशी निगडीत प्रश्न सुरुवातीला का विचारतो आहे , असा प्रश्न मनात आला का ? दुकानातून आणलेले पोहे जरी कोरडे असले तरी पातळ पोहे उन्हात वाळवल्याने त्यातील उरलेसुरले बाष्प निघून जाते , तसेच उन्हात भाजल्याने ते जास्त खरपूस बनतात. कुरकुरीत असलेले पोहे उन्हात वाळवल्याने त्यांच्या कुरकुरीतपणा या गुणात वाढ होते. अळूच्या पानात , देठात आणि कंदात कॅल्शियम ऑक्झालेटचे स्फटिक असतात , ज्यामुळे घसा खवखवतो. अळू शिजवण्यापूर्वी नीट धुतला आणि शिजवताना त्यात चिंच वा आंबट चुका वापरल्यास ही स्फटिकद्रव्ये कमी होऊन घसा खवखवण्याची शक्यता कमी होते. अळूच्या भाजीत शेंगदाणे–खोबरे ही चव वाढवणारी भर नंतरची , पण आधी चिंच वापरून भाजीतील दोष दूर करावा लागतो. स्वयंपाक करताना आपण पदार्थावर अनेक क्रिया करत असतो , ज्यामुळे पदार्थातील दोष कमी होतात किंवा निघून जातात ,...

  अग्निहोत्र : स्वाध्या यी  का जीवन-पथ अग्नयश्च स्वाध्यायप्रवचने च।   अरुणाचल प्रदेश के तेजू, लोहित जिले का निवासी   ताकेलूम वकालत की पढ़ाई की   लिए पुणे आया था। वह ज्ञान प्रबोधिनी के ईशान्य भारत से संबंधित विभिन्न अभियानों में पूरे उत्साह से भाग लेता था। व्याख्यानों , ट्रैकिंग और यात्राओं में उसकी भागीदारी हमेशा उल्लेखनीय रहती थी।   एक दिन उसने अखबार में सिंहगढ़ पर चढ़ाई के लिये होनेवली एक प्रतियोगिता के बारे में पढ़ा। स्पर्धा एक प्रतियोगी किलेपर लगातार कितने बार उपरनीचे कर सकते है इसके लिये आयोजित थी । नई प्रतियोगिता को   देखने की उत्सुकता में वह सुबह-सुबह सिंहगढ़ की ताली मे   पहुंचा । वहां मौजूद लोगों से प्रेरित होकर , उसने भी प्रतियोगिओन्को प्रोत्साहन देने के लिये उनके   के साथ उसने सिंहगढ़ पर चढ़ने और उतरने की शुरुआत की।   हैरानी की बात यह थी कि जिन प्रतियोगियों ने पहले से अभ्यास किया था , वे थककर प्रतियोगिता से बाहर हो गए। लेकिन ताकेलूम का जोश और ऊर्जा बरकरार रही। वह लगातार ऊपर-नीचे आता-जाता रहा और अंततः उसने प्रतियोगिता...

Samaj Darshan: Understanding Solapur’s Railway System Every year, we at Jnana Prabodhini, Solapur, conduct the Samaj Darshan initiative—an experiential learning programme designed to help students know their society, understand real systems, and connect with culture, heritage, and civic life. The objective of Samaj Darshan is to help students observe, explore, and understand their immediate surroundings and societal systems, fostering awareness, inquiry, and a sense of responsibility towards society. While planning this year’s edition, a question guided us: How can we help students truly connect classroom learning with the functioning of the real world? The answer lay right around us—in the very tracks that run through our city. In 2024, we chose to focus on Solapur’s Railway System, a living example of civic structure, human coordination, and nation-building in action. Why Understanding Systems in the Functioning of Society is important Modern society operates through a ne...