विकसता विकसता......

  इतिहासातील भूगोल  महाराष्ट्रातील प्रत्येक मुलाला जशी चौथीत शिवाजी महाराजांची ओळख होते , तशीच शिवचरित्राची ओळख खरंतर मलाही झाली. त्याचवर्षी वाईच्या गंगापुरी घाटावर कृष्णामाईच्या उत्सवात शिवशाहीर बाबासाहेब पुरंदरे यांची कथामाला ऐकायला मिळाली.   काय ऐकले ते आज आठवत नाही , पण घाटावरील लोकांची गर्दी , एक फळा आणि फळ्याशेजारी पांढऱ्या कपड्यातील दाढीवाल्या माणसाने काहीतरी भारी सांगितलं होतं एवढंच आठवतयं. पुढे पाचवी - सहावीत राजा शिवछत्रपती आणि श्रीमानयोगी ही दोन भारावून टाकणारी पुस्तके हातात पडली. त्या तीन वर्षांत एक प्रश्न   मनात घोळत असलेला आठवतो. तो म्हणजे , राजगडावरून प्रतापगडाला जाताना वाटेत शिरवळ , वाई यासारखी आदिलशाही ठाणी असताना आणि वाईत खासा अफजलखान असताना त्याने महाराजांना रस्त्यातच का पकडलं नाही ?  कारण राजगडाहून  प्रतापगडला जायचे असेल तर नसरापूरला हायवेला लागायचे , मग शिरवळ-खंबाटकी घाट , जोशी विहीर , वाई , पाचगणी , महाबळेश्वर आणि प्रतापगड हा रस्ता पक्का डोक्यात होता.   आणखी एखादा   वेगळा रस्ता असू शकेल , हे गावीच नव्हते. पुढे कधीतरी नकाशा बघितल्यावर खरा उलगडा झाला.  इतिहास

  जंगली हत्तींची शिरगणती                                                                                                          श्री. विजय स्वामी २० मार्च २००१ रोजी अरुणाचल प्रदेशातील सर्व जंगली हत्तींची शिरगणती केली गेली. अरुणाचल प्रदेशातील हत्तींचे नैसर्गिक अधिवास व संरक्षित जंगलातून जंगली हत्तींची संख्या मोजण्यात आली. सुमारे आठ वर्षांच्या प्रदीर्घ कालावधीनंतर म्हणजे १९९३ नंतर हत्तींची पद्धतशीर शिरगणती करण्यात आली. एक छायाचित्रकार म्हणून या मोहिमेत सहभागी होण्याची संधी मला मिळाली . माझ्या दृष्टीने हा एक वेगळा अनुभव ठरला. श्री एक . के . सेन ( मि हा ओ अभयारण्याचे डी . एफ . ओ . ) हे आमच्या मोहिमेचे नेते होते. त्यांच्या नेतृत्वाखाली दि बांग जिल्ह्यातील हत्तीची शिरगणती केली जाणार होती .   १९९३   साली झालेल्या हत्तींच्या शिरगणतीचा त्यांना अनुभव होता. दि. १८ मार्च रोजी श्री सेन यांच्या पथकात मी सामील झालो . आमच्या पथकात सुमारे १५ वनरक्षकांचा समावेश होता . आमचा पहिला दिवस २० मार्चसाठी चे   नियोजन करणे , शिरगणतीची पद्धत ठरविणे , स्थाने निश्चित करणे , आवश्यक साहित्य गोळा कर